Święty Jan z Dukli to jeden z najważniejszych polskich świętych średniowiecza, zakonnik, pustelnik, kaznodzieja i mistyk, żyjący w XV wieku. Przez całe życie był oddany modlitwie, umartwieniu i posłudze duszpasterskiej. Odznaczał się wyjątkową pokorą, prostotą oraz głęboką miłością do ludzi. Dziś jest czczony jako patron Lwowa i archidiecezji przemyskiej.
Święty Jan z Dukli — wczesne życie i powołanie zakonne
Jan urodził się około 1414 roku w Dukli, w Małopolsce. Pochodził z mieszczańskiej rodziny i już od najmłodszych lat wykazywał pobożność, zamiłowanie do samotności i kontemplacji. Przez pewien czas kształcił się we Lwowie, a następnie podjął decyzję o wstąpieniu do zakonu franciszkanów konwentualnych.
Początkowo przebywał w klasztorze we Lwowie, gdzie prowadził życie pełne surowej ascezy i modlitwy. Przez kilka lat żył jako pustelnik w okolicznych lasach, prawdopodobnie w rejonie Krosna i Dukli. Po latach wrócił do wspólnoty zakonnej i złożył śluby wieczyste.
Św. Jan z Dukli — działalność duszpasterska
Jan z Dukli pełnił funkcje kaznodziei, spowiednika i gwardiana klasztorów. Zasłynął z gorliwego głoszenia Słowa Bożego, ogromnego daru przekonywania oraz głębokiej wiedzy teologicznej, mimo że nie był wybitnie wykształcony akademicko. Słuchano go z wielkim szacunkiem – zarówno duchowni, jak i zwykli wierni.
W 1440 roku przeniósł się do Lwowa, gdzie spędził większość życia. Przez wiele lat posługiwał tam jako kaznodzieja i opiekun duchowy. W wieku około 70 lat przeszedł do reformatorskiej gałęzi franciszkanów – bernardynów, których reguła była bardziej surowa. Ta decyzja była wyrazem jego dążenia do jeszcze większego ubóstwa i doskonałości duchowej.
Cierpienie i śmierć
W ostatnich latach życia Jan z Dukli całkowicie utracił wzrok. Mimo tego, nie zaprzestał modlitwy, uczestnictwa w liturgii ani udzielania duchowych rad. Jego współbracia cenili go za wyjątkową łagodność, cierpliwość i skromność.
Zmarł 29 września 1484 roku we Lwowie. Już w chwili śmierci cieszył się opinią świętości, a jego grób stał się miejscem licznych pielgrzymek i cudów. W szczególności przypisywano mu uzdrowienia chorych i nawrócenia grzeszników.
Beatyfikacja i kanonizacja
Święty Jan z Dukli został beatyfikowany w 1733 roku przez papieża Klemensa XII. Kult jego osoby trwał jednak nieprzerwanie od śmierci. Jego kanonizacji dokonał papież Jan Paweł II 10 czerwca 1997 roku podczas wizyty we Lwowie. Było to wydarzenie o ogromnym znaczeniu dla Polaków, Ukraińców i całego Kościoła na Wschodzie.
Podczas homilii kanonizacyjnej Jan Paweł II określił Jana z Dukli jako „świadka pokoju, który potrafił jednoczyć różne narody”.
Patronat
Święty Jan z Dukli jest:
-
Patronem Lwowa,
-
Patronem archidiecezji przemyskiej,
-
Patronem Polski od 1739 roku,
-
Patronem ludzi chorych, cierpiących i niewidomych,
-
Patronem duszpasterzy, kaznodziejów i zakonników.
Jest także symbolem pokory, pokoju i jedności, szczególnie w relacjach między narodami Polski i Ukrainy.
Wspomnienie liturgiczne
Wspomnienie liturgiczne św. Jana z Dukli przypada 8 lipca, a w archidiecezji lwowskiej i przemyskiej również 29 września – w rocznicę jego śmierci.
Kult i relikwie
Relikwie św. Jana z Dukli znajdują się w kościele bernardynów we Lwowie, w specjalnie poświęconym grobowcu. Jest to ważne miejsce kultu, do którego pielgrzymują wierni z całej Polski i Ukrainy. W Dukli, jego miejscu urodzenia, znajduje się sanktuarium, w którym czczona jest jego pamięć. Co roku odbywają się tam uroczystości odpustowe, a sama miejscowość została duchowo związana z jego misją pojednania i pokoju.
Jego postać, pełna cichości i pokory, jest nadal inspiracją dla kapłanów, zakonników i wiernych świeckich.
Zdjęcie w artykule: Fotografia obrazu olejnego nieznanego autorstwa zatytułowanego „Objawienie się św. Jana z Dukli w czasie oblężenia Lwowa w 1648 r.”, Domena Publiczna, https://polona.pl/item-view/c324f07a-d977-4d11-b0fa-5582d6a52075?page=0