Święta Teresa z Lisieux, znana również jako Święta Teresa od Dzieciątka Jezus i Najświętszego Oblicza, była francuską karmelitanką, mistyczką i jedną z największych postaci duchowych XIX wieku. Urodziła się 2 stycznia 1873 roku w Alençon, a zmarła w opinii świętości 30 września 1897 roku w klasztorze w Lisieux, w wieku zaledwie 24 lat.
Choć żyła w ukryciu i nigdy nie opuszczała klasztoru, jej duchowość i przesłanie – tzw. „mała droga” dziecięcego zaufania i miłości – wywarły ogromny wpływ na Kościół katolicki i miliony wiernych.
Wczesne życie i duchowe powołanie
Marie Françoise-Thérèse Martin urodziła się w głęboko wierzącej rodzinie katolickiej. Jej rodzice, Zelia i Ludwik Martin, zostali kanonizowani w 2015 roku. Teresa była najmłodszym z dziewięciorga dzieci – czworo zmarło we wczesnym dzieciństwie. Po śmierci matki (gdy Teresa miała 4 lata), rodzina przeniosła się do Lisieux.
Od najmłodszych lat wykazywała wielką wrażliwość, intensywną emocjonalność i głębokie przywiązanie do Boga. W wieku 9 lat przeżyła mistyczne uzdrowienie, przypisywane modlitwom do Matki Bożej.
W wieku 15 lat, po licznych staraniach i prośbach, otrzymała zgodę na wstąpienie do klauzurowego klasztoru karmelitanek bosych w Lisieux – wcześniej niż pozwalały przepisy kościelne.
Życie zakonne i „mała droga”
W klasztorze przyjęła imię Teresa od Dzieciątka Jezus i Najświętszego Oblicza. Prowadziła proste życie, pełne ukrycia, modlitwy, wyrzeczeń i codziennej wierności obowiązkom zakonnym. Teresa nie dokonywała wielkich dzieł zewnętrznych – jej duchowość opierała się na całkowitym zaufaniu Bogu, pokorze i miłości w najdrobniejszych sprawach.
Rozwinęła koncepcję „małej drogi dziecięctwa duchowego” – drogę świętości dostępną dla każdego, polegającą na zawierzeniu Bożemu miłosierdziu i czynieniu wszystkiego z miłością.
Na polecenie przeoryszy spisała swoje wspomnienia duchowe w formie autobiografii, zatytułowanej później „Dzieje duszy” (L’histoire d’une âme). Książka ta wywarła kolosalny wpływ na duchowość XX wieku i do dziś należy do najbardziej znanych dzieł duchowych chrześcijaństwa.
Śmierć i kult
Teresa zmarła 30 września 1897 roku na gruźlicę, cierpiąc w duchu ofiary i miłości. Jej ostatnie słowa brzmiały: „Jezu, kocham Cię”.
Po jej śmierci, dzięki publikacji „Dziejów duszy”, jej duchowość zaczęła się błyskawicznie rozprzestrzeniać na całym świecie. Liczne łaski przypisywane jej wstawiennictwu doprowadziły do szybkiej beatyfikacji i kanonizacji:
-
Beatyfikowana w 1923 roku przez papieża Piusa XI,
-
Kanonizowana w 1925 roku, również przez Piusa XI,
-
Ogłoszona Doktorem Kościoła w 1997 roku przez papieża Jana Pawła II, jako trzecia kobieta w historii z tym tytułem (po św. Katarzynie ze Sieny i św. Teresie z Ávili).
Patronat
Święta Teresa z Lisieux jest:
-
Patronką misji katolickich (mimo że nigdy nie była misjonarką – duchowo wspierała misje i modliła się za misjonarzy),
-
Patronką Francji,
-
Patronką Zgromadzenia Karmelitańskiego,
-
Patronką ogrodników i osób zajmujących się kwiatami (ze względu na symbolikę róży),
-
Patronką sierot i dzieci,
-
Patronką osób chorych na gruźlicę i cierpiących duchowo,
-
Współpatronką Światowych Dni Młodzieży.
Jej duchowe przesłanie bliskie jest ludziom chorym, zranionym, wątpiącym – ukazuje, że każda codzienna czynność, ofiarowana z miłością, może prowadzić do świętości.
Ikonografia
W sztuce przedstawiana jest jako:
-
młoda zakonnica w habicie karmelitanki bosej (brązowy habit, biały szkaplerz, czarny welon),
-
trzymająca krucyfiks i różę – symbol ofiary i miłości,
-
często w otoczeniu róż, zgodnie z jej obietnicą: „Po mojej śmierci spuszczę z nieba deszcz róż” – symbol modlitw i łask.
Znaczenie duchowe i wpływ
Duchowość Teresy z Lisieux – prosta, głęboka i pełna miłości – okazała się przełomowa. Pokazała, że nie trzeba wielkich dzieł ani wyjątkowych zdolności, by osiągnąć świętość. Wystarczy kochać Boga w małych sprawach, z dziecięcym zaufaniem i oddaniem.
Jan Paweł II powiedział o niej:
„Jest największą świętą czasów nowożytnych.”
Do dziś miliony wiernych na całym świecie modlą się za jej wstawiennictwem, pielgrzymują do Lisieux, a jej „mała droga” pozostaje jednym z najpiękniejszych i najbardziej dostępnych modeli duchowości katolickiej.
Zdjęcie w artykule: Święta Teresa de Lisieux, Domena Publiczna, http://commons.wikimedia.org/wiki/File%3ASainte_therese_de_lisieux.jpg